نحوه کار با دستگاه جوش اینورتر

نحوه کار با دستگاه جوش اینورتر و راهاندازی آن نیاز به رعایت اصول ایمنی و مراحل فنی دارد. در زیر به صورت گام به گام توضیح داده شده است:

---

۱. رعایت ایمنی قبل از شروع کار

• از لباس کار ضد حریق، دستکش جوشکاری، ماسک جوش و عینک ایمنی استفاده کنید.
• محیط کار باید خشک، دارای تهویه مناسب و عاری از مواد اشتعالزا باشد.
• کابلهای دستگاه را بررسی کنید تا آسیب دیدگی نداشته باشند.
• مطمئن شوید دستگاه به زمین (ارت) متصل است.

---

۲. آمادهسازی دستگاه جوش اینورتر

• منبع تغذیه: دستگاه را به برق با ولتاژ مناسب (معمولاً ۲۲۰V یا ۳۸۰V) متصل کنید. برخی مدلها دارای سوئیچ انتخاب ولتاژ هستند.
• خنک کننده: اگر دستگاه فن دارد، مطمئن شوید بهدرستی کار میکند.
• الکترود و کابل ها:
  • کابل اتصال به قطعه کار (کابل ماس) را به قطعه متصل کنید.
  • الکترود جوشکاری (با قطر مناسب) را در هولدر (انبر جوش) قرار دهید.

---

۳. تنظیمات دستگاه

• نوع جوش: انتخاب بین جوش AC/DC یا حالتهای مختلف (مانند MMA، TIG) بسته به مدل دستگاه.
• جریان جوشکاری (Amperage):
  • مقدار آمپر را بر اساس قطر الکترود و نوع فلز تنظیم کنید (مطابق جدول راهنمای دستگاه).
  • مثال: الکترود ۲٫۵ میلیمتر معمولاً به ۷۰-۹۰ آمپر نیاز دارد.
• پلاریته (قطبیت):
  • برای جوش MMA معمولاً از قطبیت مستقیم (DCEN) استفاده میشود (الکترود به منفی و کابل ماس به مثبت).

---

۴. شروع جوشکاری

• جرقه زدن: الکترود را با زاویه ۴۵-۷۵ درجه به قطعه کار نزدیک کرده و جرقه بزنید (مانند روشن کردن کبریت).
• فاصله قوس: پس از تشکیل قوس، فاصله الکترود تا قطعه کار را ثابت نگه دارید (حدود ۱-۳ میلیمتر).
• حرکت الکترود:
  • برای جوش خطی، الکترود را به آرامی و یکنواخت حرکت دهید.
  • از الگوهای حرکتی مثل زیگزاگ یا دایرهای برای پوشش بهتر استفاده کنید.

---

۵. اتمام کار و خاموش کردن دستگاه

• پس از پایان جوشکاری، دستگاه را خاموش کرده و کابلها را جمع کنید.
• الکترود مصرفشده را دور بیندازید.
• اجازه دهید دستگاه قبل از حملونقل خنک شود.

---

۶. نگهداری و عیب یابی

• تمیزکاری: گردوغبار و برادههای فلز را از دستگاه پاک کنید.
• تهویه: از مسدود نشدن دریچههای خنککننده مطمئن شوید.
• مشکلات رایج:
  • اگر دستگاه روشن نمیشود، فیوز یا اتصال برق را بررسی کنید.
  • اگر قوس تشکیل نمیشود، اتصال کابلها و تنظیمات آمپر را چک کنید.

---

نکات کلیدی

• برای یادگیری بهتر، ابتدا روی قطعات ضایعاتی تمرین کنید.
• از الکترودهای خشک و باکیفیت استفاده کنید (مانند E6013 برای مبتدیان).
• در صورت استفاده طولانی، دستگاه ممکن است به دلیل حرارت بالا قطع شود (حفاظت اضافه بار).

با رعایت این مراحل و تمرین مداوم، میتوانید به طور ایمن و مؤثر از دستگاه جوش اینورتر استفاده کنید.

برای توضیح فنی تر نحوه کار و راه اندازی دستگاه جوش اینورتر، باید به اصول الکتریکی، کنترل مدارها، و پارامترهای جوشکاری پرداخت. در ادامه به جزئیات فنی این فرآیند اشاره میشود:

---

۱. مبانی الکتریکی دستگاه جوش اینورتر

• تبدیل ولتاژ:
  • اینورتر ابتدا ولتاژ AC ورودی (مثلاً ۲۲۰V/50Hz) را توسط رکتیفایر به DC تبدیل میکند.
  • سپس توسط مدار سوئیچینگ (IGBT/MOSFET)، فرکانس را به چند ده کیلوهرتز افزایش میدهد (مثلاً ۲۰-۱۰۰kHz).
  • در نهایت با استفاده از ترانسفورماتور فرکانس بالا، ولتاژ کاهش و جریان افزایش مییابد (مثلاً ۳۰-۲۰۰A در ولتاژ ۲۰-۴۰V).
• مزیت فرکانس بالا:
  • کاهش حجم ترانسفورماتور (سبکتر شدن دستگاه).
  • کنترل دقیقتر جریان خروجی توسط PWM (مدولاسیون عرض پالس).

---

۲. تنظیمات فنی جوشکاری

الف) انتخاب جریان (Amperage)

• رابطه بین قطر الکترود (D) و جریان (I) بر اساس فرمول تجربی:I=(30∼40)×DI=(30∼40)×D
  • مثال: برای الکترود ۳٫۲mm:I=35×3.2=112A(محدوده: ۹۰-۱۳۰A)I=35×3.2=112A(محدوده: ۹۰-۱۳۰A)
• تأثیر ضخامت فلز:
  • فلز نازک (۱-۲mm): جریان پایین (۴۰-۸۰A).
  • فلز ضخیم (۱۰mm+): جریان بالا (۱۵۰A+).

ب) پلاریته (Polarity)

• DCEN (Direct Current Electrode Negative):
  • الکترود به قطب منفی متصل میشود.
  • عمق نفوذ کمتر، سطح جوش صافتر (مناسب برای ورقهای نازک).
• DCEP (Direct Current Electrode Positive):
  • الکترود به قطب مثبت متصل میشود.
  • عمق نفوذ بیشتر، اما پاشش جرقه افزایش مییابد (مناسب برای فلزات ضخیم).
• AC (جریان متناوب):
  • برای جوش آلومینیوم با الکترود تنگستن در حالت TIG.

---

۳. کنترل پارامترهای پیشرفته

• Arc Force (افزایش جریان لحظهای):
  • هنگام اتصال کوتاه قوس، جریان موقتاً افزایش مییابد تا از چسبیدن الکترود جلوگیری کند.
  • مقدار معمول: ۱۰-۳۰٪ جریان اصلی.
• Hot Start (جرقه اولیه قوی):
  • در شروع جوش، جریان به مدت ۰٫۵-۱ ثانیه افزایش مییابد تا قوس بهراحتی تشکیل شود.
• Anti-Stick (قطع خودکار در صورت چسبیدن):
  • اگر الکترود به قطعه بچسبد، جریان قطع میشود تا از آسیب به دستگاه جلوگیری گردد.

---

۴. آنالیز شکل قوس و انتقال مذاب

• نحوه انتقال فلز مذاب:
  • Short Circuiting: انتقال قطرههای کوچک با فرکانس بالا (مناسب برای جوش CO₂/MIG).
  • Spray Transfer: انتقال قطرات ریز با جریان بالا (برای فلزات ضخیم).
  • Globular Transfer: قطرات بزرگ و نامنظم (منجر به پاشش زیاد میشود).
• زاویه الکترود:
  • زاویه پیشرو (Push Angle): ۱۵-۳۰ درجه برای جوشهای تخت.
  • زاویه پسرو (Drag Angle): ۱۵-۳۰ درجه برای جوشهای عمودی/سقفی.

---

۵. محاسبات حرارتی و Duty Cycle

• چرخه کاری (Duty Cycle):
  • نشاندهنده مدت زمان کارکرد دستگاه در یک بازه ۱۰ دقیقهای بدون اضافهبار است.
  • مثال:
    • دستگاه ۲۰۰A با Duty Cycle 60%:
      \text{یعنی در ۱۰ دقیقه، ۶ دقیقه در ۲۰۰A و ۴ دقیقه استراحت.}
• تأثیر دما بر عملکرد:
  • اگر دمای دستگاه از ۸۰°C بیشتر شود، ممکن است قطع شود (حفاظت حرارتی).

---

۶. عیبیابی فنی

مشکل	علت احتمالی	راه حل
قوس ناپایدار	اتصال ضعیف کابلها	بررسی سیم ارت و اتصالات
جرقه بیشازحد	آمپر بالا یا الکترود مرطوب	کاهش جریان یا خشک کردن الکترود (۱۲۰°C به مدت ۱ ساعت)
دستگاه قطع میشود	اضافهبار حرارتی	خنک کردن دستگاه یا کاهش Duty Cycle
جوش پر از حفره	آلودگی سطح فلز یا رطوبت الکترود	تمیز کردن فلز با برس سیمی

---

۷. نکات فنی برای جوشکاری بهینه

• الکترودهای رایج:
  • E6013: برای مبتدیان، سطح جوش صاف.
  • E7018: برای فلزات ساختمانی، نیاز به خشک کردن (۳۵۰°C به مدت ۱ ساعت).
• تأثیر طول کابل:
  • افزایش طول کابل (بیش از ۱۰m) باعث افت ولتاژ میشود. از کابل با سطح مقطع مناسب استفاده کنید (مثلاً ۵۰mm² برای ۲۰۰A).
• کالیبراسیون دستگاه:
  • برخی دستگاههای پیشرفته دارای کالیبراسیون خودکار جریان بر اساس ولتاژ قوس هستند.

---

جمع بندی

دستگاه جوش اینورتر با استفاده از تکنولوژی سوئیچینگ، کنترل دقیقی بر جریان خروجی ارائه میدهد. تنظیم پارامترهایی مانند Amperage، Polarity و Arc Force نقش کلیدی در کیفیت جوش دارد. همچنین، محاسبات حرارتی و انتخاب صحیح الکترود بر اساس استانداردهای AWS (مثل E6013) ضروری است. برای عملکرد بهینه، همواره دستگاه را در محدوده Duty Cycle مشخصشده استفاده کنید.