در این مقاله قصد داریم شمارا با جوشکاری TIG و جوشکاری MMA آشنا کنیم و کاربرد جوشکاری TIG و بین انواع جوشکاری را که وجود دارد از نظر نوع قوس، نوع الکترود، گاز محافظ و کاربرد از مواردی هستند که تفاوت ها را به وجود می آورند. تفاوت جوشکاری TIG و MMA را می توان در مواردی مانند: نوع قوس، نوع الکترود، گاز محافظ برشمرد.
هر کدام از این موارد باعث می شوند که روش اجرای جوشکاری TIG و جوشکاری MMA با هم تفاوت هایی را داشته باشند. علاوه بر اینها کاربرد های این دو روش جوش ذوبی نیز با هم فرق دارد. در جدول زیر، ضمن برشمردن فرق جوشکاری TIG و MMA به معرفی کامل این موضوع می پردازیم.
| ویژگی | جوشکاری TIG | جوشکاری MMA |
| نوع قوس | قوس بین الکترود تنگستن و قطعه کار | قوس بین الکترود مصرفی و قطعه کار |
| نوع الکترود | الکترود تنگستن مصرف نشدنی | الکترود مصرفی |
| گاز محافظ | آرگون، هلیم | معمولاً ندارد، گاهی CO2 |
| کاربردها | جوشکاری انواع فلزات، از جمله فولاد، آلومینیوم، تیتانیوم و مس | جوشکاری انواع فلزات، از جمله فولاد، آلومینیوم و مس |
| مزایا | جوشکاری فلزات نازک و ظریف، جوشکاری درز های ریشه، جوشکاری فلزات غیر آهنی | جوشکاری فلزات ضخیم، جوشکاری درز های ساده، جوشکاری فلزات آهنی |
| معایب | هزینه بالای دستگاه جوش، نیاز به مهارت بالا | نیاز به مهارت متوسط، احتمال ایجاد جرقه و سرباره بیشتر |
مزایای جوشکاری TIG
- جوشکاری TIG را می توان بر روی مجموعه وسیعی از فلزات و آلیاژهای مختلف انجام داد.
- جوشکار TIG دارای بسیاری از عملکردهای قابل تنظیم است که برای عملیات خاص مناسب است
- قابل استفاده برای انواع مختلف ضخامت فلز و جوشکاری پیچیده فلزی. اگرچه برای فلزات واقعا ضخیم، MIG اغلب ترجیح داده می شود.
- یک الکترود غیر مصرفی و یک قوس پایدار امکان کنترل بیشتر و ایجاد جوش های TIG با کیفیت بالا را فراهم می کند.
- در این فرآیند جوش قوس فلزی گازی از گازهای ایمن استفاده می شود، در نتیجه عیوب جوش کمتری دارد.
- جوشکاری TIG را می توان در زوایای نامناسب انجام داد. یک مثال می تواند کاربرد آن در اورهنگ های جوشکاری باشد، جایی که مشعل جوش باید در موقعیت منحصر به فردی قرار گیرد.
- مشاهده قطعه کار آسان است زیرا گاز محافظ بی رنگ با حداقل دود تشکیل شده است.
معایب جوشکاری TIG
- جوشکاری TIG به مهارت زیادی از اپراتور نیاز دارد.
- زمان جوش در مقایسه با سایر روش های جوشکاری به طور قابل توجهی طولانی تر است.
- استفاده از قطبیت اشتباه می تواند به راحتی مهره جوش را آلوده کند.
- در صورت عدم کنترل حرارت ورودی، استحکام کلی جوش کاهش می یابد. این نیز بر ریزساختار فلزات تأثیر منفی می گذارد.
- بدون یک محیط کنترل شده، عمدتاً یک محیط عاری از باد، ممکن است حفظ جریان گاز ثابت روی ناحیه جوش دشوار باشد.
- در مقایسه با سایر روش های جوشکاری، تجهیزات و گازهای بی اثر گران تر هستند.
نکات مهمی که باید به خاطر بسپارید
جوشکاری TIG مهره های جوش دقیق و زیبا را با نفوذ خوب ارائه می دهد. این روش ترجیحی برای جوشکاری آلیاژهای آلومینیوم و منیزیم، همراه با بسیاری از فلزات دیگر از جمله فولاد ضد زنگ است.
این روش در مقایسه با سایر انواع جوشکاری کمی گرانتر و کندتر است اما در ایجاد جوش با کیفیت بالاتر غیر قابل جایگزینی است.
سازگاری و تطبیق پذیری آن باعث می شود تقریباً در تمام صنایع، از حرفه ای ها گرفته تا علاقه مندان، بسیار جذاب باشد.
اگرچه فرآیند TIG را می توان با استفاده از ربات های جوشکاری خودکار کرد، اما فرآیند جوشکاری دستی هنوز دارای منحنی یادگیری بسیار شیب دار است و برای دستیابی به بهترین نتایج، اغلب توسط جوشکاران با تجربه انجام می شود.
جوشکاری TIG چیست؟
جوشکاری تیگ که به آن جوشکاری با گاز بی اثر تنگستن (TIG) نیز گفته می شود یکی از روش های جوش ذوبی است. در این روش از گاز محافظ برای جوشکاری های دقیق و کنترل شده استفاده می شود. جوشکاری آرگون یکی از روش های پرکاربرد در جوشکاری است که به خاطر داشتن کیفیت بالای جوش در صنایع مختلف کاربرد دارد.
در جوش TIG نوک الکترود را که در داخل تورچ جوشکاری قرار دارد به قطعه کار نزدیک می کنیم تا گرما به قطعه کار منتقل شود. گرمای به وجود آمده شرایط ذوب فلز را مهیا می کند. در این روش از لایه گاز محافظ برای شروع طول قوس استفاده می شود و گاز مورد نظر بیشتر آرگون است. البته از گاز های هیدروژن و هلیوم و یا ترکیب این دو نیز استفاده می شود.
یکی دیگر از نام های جوش تیگ که زیاد در میان جوشکاران رواج دارد جوش آرگون است و دلیل این نامگذاری به خاطر استفاده از گاز آرگون است.
آرگون گاز محافظ مورد استفاده در جوشکاری تیگ است و ترکیب این گاز با هلیوم بیشتر رایج است. هلیوم برای افزایش قدرت قوس استفاده می شود و امکان سرعت جوشکاری بالاتر و خروج گاز بهتر از ناحیه جوش را فراهم می کند.
با توجه به اینکه جوشکاری تیگ دارای گستردگی بسیار است و در صنایع مختلف کاربرد دارد در ادامه کاربرد های جوش ارگون را به صورت تیتر وار بیان می کنیم.
- صنایع کشتی سازی
- جوشکاری صفحات نازک کمتر از ۱ میلی متر
- ساخت و تعمیر دوچرخه
- صنایع هوا و فضا
- صنایع خودرو سازی
- صنایع پتروشیمی
- صنایع نظامی
- جوشکاری انواع فلزات رنگین از جمله آلومینیوم، نیکل، مس، برنج و…
- جوشکاری پاس ریشه در لوله ها و مخازن
بیشتر بخوانید: جوش آرگون یا جوشکاری تیگ (TIG) چیست؟
نکات مهم در هنگام جوشکاری MMA
- قبل از جوشکاری برای داشتن جوش ظریف تر، مس را گرم کرده و به آن فرصت دهید خنک شود.
- با توجه به شدت جوشکاری و ضخامت مس، میزان جریان را انتخاب کنید.
- بهتر است از آلیاژ مس برای جوشکاری استفاده نکنید و جوشکاری آلیاژ را به افراد حرفه ای تر بسپارید.
- در هنگام کار، حتما از دستکش های مخصوص استفاده کنید.
- استفاده از عینک، ماسک و لباس مناسب (خشک) برای جلوگیری از آسیب پوست و چشم ضروری است.
- استفاده از چکمه های عایق در حین جوشکاری برای محافظت از پا بسیار اهمیت دارد.
- تا حد امکان، جوشکاری را در محیط های قابل اشتعال و محیط های سربسته انجام ندهید
جوشکاری MMA چیست؟
جوشکاری با قوس الکتریکی و الکترود دستی یا MMA یک فرآیند جوشکاری ذوبی است که در این روش با استفاده اینورتر جوشکاری و اکترود مصرفی برای اتصال قطعات استفاده می شود. در جوشکاری MMA از یک الکترود روکش‌دار استفاده می شود که یک لایه محافظ الکتریکی بین الکترود و قطعه کار ایجاد می شود.
الکترود مورد استفاده در این روش دارای جنس پوشش مختلف است که هر کدام در موارد خاص استفاده شده و از قطر های مختلف برخور دارند.
در این روش جوشکاری از جریان الکتریکی که از یک منبع تغذیه به الکترود منتقل می شود و در نهایت ایجاد قوس بین الکترود و قطعه کار را فراهم می کند، استفاده می شود. گرمای به وجود آمده توسط قوس موجب می شود تا الکترود و قطعه کار را ذوب کند. این ذوب شدن در نهایت باعث به وجود آمدن فرآیند جوشکاری می شود.
جوشکاری MMA در موقعیت های مختلفی برای اتصالات محکم و پایدار استفاده می شود که در زیر به مهم ترین کاربرد های این روش جوشکاری ذوبی اشاره می شود.
- ساخت و ساز
- تعمیر و نگهداری
- صنایع خودروسازی
- هوافضا
بیشتر بخوانید: جوشکاری الکترود دستی چیست
تفاوت جوشکاری TIG و MMA
دو روش جوشکاری TIG و MMA در موارد مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. اما با توجه به برخی پارامتر ها دارای تفاوت هایی با هم هستند که بهتر است پیش از انجام جوشکاری به این تفاوت ها دقت کنیم. در این مقاله هدف ما برشمردن تفاوت جوشکاری TIG و MMA است. همانطور که در مقدمه اشاره کردیم پارامتر های مهمی همچون: نحوه ایجاد قوس، نوع الکترود، گاز محافظ و کاربرد ها باعث به وجود آمدن تفاوت جوشکاری TIG و MMA می شوند.
در ادامه این مطلب هر کدام از این پارامتر ها و مولفه ها را به طور دقیق معرفی و هر کدام را توضیح می دهیم تا تفاوت جوشکاری TIG و MMA را بهتر درک کنیم.
گاز محافظ، تفاوت جوشکاری TIG و MMA
تفاوت جوشکاری TIG و MMA در استفاده از گاز محافظ است. در جوش TIG از گاز محافظ آرگون یا هلیم برای حفاظت از قوس و حوضچه مذاب در برابر اکسیداسیون استفاده می شود. اما در جوشکاری MMA، معمولاً از گاز محافظ استفاده نمی شود، گاهی اوقات ممکن است؛ از گاز CO2 برای حفاظت از قوس و حوضچه مذاب در برابر اکسیداسیون استفاده شود.
بیشتر بخوانید: انواع گاز جوشکاری
نحوه ایجاد قوس
یکی از تفاوت جوش تیگ و MMA در نحوه ایجاد قوس است. قوس به وجود آمده در هر کدام از این روش ها متفاوت است.
در جوشکاری TIG قوس یک لایه محافظ گاز است که بین الکترود و قطعه کار به وجود می آید. قوس به وجود آمده در جوشکاری تیگ از حوضچه مذاب در مقابل اکسیداسیون جلوگیری می کند. در نهایت این عامل باعث می شود جوش با کیفیتی را تجربه کنیم.
در جوشکاری MMA قوس میان الکترود مصرفی و قطعه شکل می گیرد. قوس به وجود آمده در کل از حوضچه مذاب مراقبت می کند.
نوع الکترود
نوع الکترود و انتخاب آن یکی دیگر از تفاوت جوشکاری TIG و MMA است. در هر کدام از دو روش الکترود مورد استفاده متفاوت است.
در جوشکاری تیگ از الکترود تنگستن استفاده می شود. فرآیند کار به این صورت است که الکترود در داخل تورچ قرار می گیرد و با انتقال حرارت به محل جوش کار جوشکاری صورت می گیرد. نکته مهم اینکه الکترود تنگستن مصرف نشدنی است.
الکترود مورد استفاده از جوشکاری mma از نوع الکترود روکش دارد مصرف شدنی است. این الکترود در حین جوشکاری ذوب می شود و اتصالات را به وجود می آرود.
بیشتر بخوانید: انواع الکترود جوشکاری
کاربردها
یکی از دلایل انتخاب روش های جوشکاری به خاطر نحوه استفاده و کاربرد آنها است. جوشکاری TIG و MMA روش هایی هستند که در موارد مختلف از آنها استفاده می شود. آنچه در اینجا برای ما اهیمت دارد این است که تفاوت جوش TIG و MMA در چه مواردی است.
در کل می خواهیم بگوییم که نوع کاربرد این دو روش باعث تفاوت می شود و در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
فرق جوشکاری TIG و MMA در نواع فلزات به این صورت است که از جوشکاری تیگ برای جوش دادن؛ فولاد، آلومینیوم، تیتانیوم، مس و جوشکاری استیل استفاده می شود. همچنین از این روش برای جوشکاری فلزات نازک و ظریف، جوشکاری درز های ریشه، و جوشکاری فلزات غیر آهنی مناسب است.
در فرآیند جوشکاری MMA برای جوشکاری فلزاتی از قبیل: فولاد، آلومینیوم و مس استفاده می شود. این فرآیند برای جوشکاری فلزات ضخیم، جوشکاری درز های ساده و جوشکاری فلزات فولادی و آهنی مناسب است.
هر کدام از روش های جوشکاری TIG و MMA دارای مزایا و معایبی هستند و انتخاب آنها به عوامل مختلفی مانند نوع فلز، ضخامت مورد نیاز، و تجربه جوشکار بستگی دارد.
کلام مانا:
جوشکاری یک روش پرکاربرد برای ایجاد اتصلات مستحکم است و برای این کار روش های مختلفی مانند جوشکاری تیگ و جوشکاری MMA استفاده می شود. با توجه به اینکه هر کدام از این دو روش دارای کاربرد ها و معایب و مزایا هستند، انتخاب هر کدام به نوع کاربری بستگی دارد. در این مطلب به تفاوت جوشکاری TIG و MMA پرداختیم و از جنبه های مختلف مورد ارزیابی و بررسی قرار دادیم.
در زمینه آشنایی با انواع روش های جوشکاری و دستگاه جوش می توانید با همکاران ما در مانا در تماس باشید.